ΠΕΜΠΤΟ ΜΕΡΟΣ: «ΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ!»
Νοέμβριος, 2023
Υ.Γ. ΠΟΥ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ. – Θα σας λέγαμε περί τίνος πρόκειται, αλλά διαβάζοντας, βλέποντας και ακούγοντας το μπαράζ των τεράτων που λένε και γράφουν οι «ειδικοί» των πάντων και οι γνώστες του τίποτα (για δήθεν αναδιπλώσεις, εξαρθρώσεις, εδαφικά κέρδη του οργανωμένου εγκλήματος και «επιστροφές στο παρελθόν» –coletos[1] πρέπει να είναι οι περισσότεροι–, αποφασίσαμε να τους αφήσουμε να συνεχίζουν να ρεύονται.
Με τις εμπεριστατωμένες αναλύσεις και τις τεκμηριωμένες έρευνές τους, οι ζαπατολόγοι δηλώνουν: «δείγμα της ζαπατιστικής ήττας είναι η απώλεια της ιθαγενικής ταυτότητας: οι νέοι ιθαγενείς φορούν πλέον καουμπόικες μπότες αντί να περπατάνε ξυπόλυτοι ή με τα παραδοσιακά τους σανδάλια (huaraches). Και για να φλερτάρουν στολίζονται με καινούργια παντελόνια και πουκάμισα –ή με σιδερωμένα!– αντί να χρησιμοποιούν τις παραδοσιακές τους βράκες και να αγοράζουν τις γυναίκες τους σύμφωνα με τα ιθαγενικά ήθη και έθιμα. Και κυκλοφορούν με μοτοσικλέτες αντί να κουβαλούν στις πλάτες τους τις αφεντικίνες τους. Το μόνο που λείπει πια είναι οι νεαρές ιθαγενείς να φορούν παντελόνια ή, τι φρίκη!, να παίζουν ποδόσφαιρο και να οδηγούν, αντί να υπηρετούν τις κυρίες τους τις coletas. Κι ακόμη, να τολμούν να χορεύουν κούμπια και σκα αντί για μπολοντσόν, και να τραγουδούν ραπ και χιπ χοπ αντί για ψαλμούς και ωδές προς τους γαιοκτήμονες. Και, ένα ακόμη σημάδι της απώλειας της ιθαγενικής τους ταυτότητας, φτάνουν στον παραλογισμό να είναι υποδιοικητές, διοικητές, μέχρι και διοικήτριες! Και να κυβερνούν τους εαυτούς τους! Και να μη ζητάνε άδεια για να είναι όπως θέλουν να είναι. Και να ταξιδεύουν και να γνωρίζουν άλλα μέρη. Και να δουλεύουν και να κερδίζουν την αμοιβή τους κι όχι να τα χαλάνε στα μαγαζιά των γαιοκτημόνων.[2] Και να μην τους έχουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως στη Γάζα, για να μην παίρνουν ιδέες “σιναλοϊκές”, δηλαδή ξενόφερτες – γιατί οι mayo–yoreme[3] στη Σιναλόα τραγουδάνε ναρκοστίχους, άκουσον άκουσον. Εξαιτίας του ζαπατισμού, εμείς οι ανθρωπολόγοι δεν θα έχουμε πια δουλειά. Τι κρίμα. Κι όλα αυτά επειδή δεν ακολουθούν την επαναστατική πρωτοπορία του προλεταριάτου ή το MORENA, που είναι ένα και το αυτό. Σοβαρό λάθος του ζαπατισμού το να μη μας υπακούν. Γιατί τώρα πια οι ιθαγενείς δεν χαμηλώνουν το βλέμμα όταν τους συναντάς. Σε κοιτάνε με ασέβεια, με περιφρόνηση, με θυμό, σα να είμαστε εμείς οι εισβολείς και όχι αυτοί, σα να είμαστε εμείς οι εγκληματίες και όχι αυτοί. Πριν, μόνο οι ζαπατίστας το έκαναν αυτό, τώρα κάθε chamulita[4] βγάζει γλώσσα. Και όπως λέει ο μαρξισμός-λενινισμός-σταλινισμός-μαοϊσμός-τροτσκισμός-όλοι-οι-ισμοί, όποιος ιθαγενής δεν είναι όπως τον περιγράφει το εγχειρίδιο της ανθρωπολογίας, είναι ναρκέμπορος».
Είμαστε βέβαιοι ότι αργότερα, όταν πια θα έχει γίνει γνωστή η πλήρης σημασία αυτής της ιστορικής φάσης, θα έχουν την ελάχιστη ειλικρίνεια να πουν και να δημοσιεύσουν: «Δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα τι έκαναν, τι κάνουν ή τι θα κάνουν. Το καλύτερο θα ήταν να είχαμε ρωτήσει τους ζαπατίστας και όχι τους αντιζαπατίστας». Ή μήπως δεν είναι ειλικρινείς;
Να πείτε σε αυτούς τους «δημοσιογράφους» ότι είναι πάντοτε καλύτερο, αν και πιο άβολο και όχι επικερδές, να παίρνουν συνεντεύξεις από αυτούς που δρουν και όχι από τους θεατές, τους αργόστροφους και τους χασομέρηδες παραστρατιωτικούς. Η ερευνητική δημοσιογραφία είναι μια εργασία που απαιτεί, πολλές φορές, ρίσκα και ταλαιπωρίες. Αλλά, μην ανησυχείτε, καταλαβαίνουμε ότι ο καθένας αναζητά τα προς το ζην όπως μπορεί.
Έτσι, ως χαιρετισμό προς τους «ζαπατολόγους» συνεχίζουμε με αυτά τα Υ.Γ., φτιαγμένα με πολλή αγάπη:
Υ.Γ. ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ.[5] – Είχαμε προετοιμάσει μια σειρά από πνευματώδεις φράσεις για να κοροϊδέψουμε το σύνολο της πολιτικής τάξης (τους φιλοκυβερνητικούς και την αντιπολίτευση), αλλά τώρα θεωρούμε ότι δεν έχει νόημα, καθώς κάθε κοπάδι έχει το βοσκό του ή κάθε βοσκός το κοπάδι του. Ή μήπως κανείς πιστεύει, αφελώς, ότι το θέμα είναι ανάμεσα σε δύο βοσκοπούλες;[6]
Η σιωπή μας αυτά τα χρόνια δεν ήταν, ούτε είναι, ένδειξη σεβασμού ή προάγγελος, αλλά μάλλον μια προσπάθεια να δούμε πιο μακριά και να αναζητήσουμε αυτό που όλοι, όλες, όλ@ αναζητούν: μια διέξοδο από τον εφιάλτη. Καθώς θα μαθαίνετε από τα επόμενα γραπτά μας για αυτά που κάναμε αυτόν τον καιρό, ίσως καταλάβετε ότι η προσοχή μας ήταν στραμμένη αλλού.
Αλλά καταλαβαίνουμε ότι πολλοί υποφέρουν από αυτό που οι ζαπατίστας αποκαλούμε «θεωρητικό στραβολαίμιασμα», που προκαλείται από το πολύ κοίταγμα προς τα πάνω και επηρεάζει την καλή κρίση, την κοινή λογική, την ευπρέπεια και την ειλικρίνεια – εκτός αυτού είναι εθιστική και προκαλεί χρόνια εξάρτηση. Κατανοούμε τους περιορισμούς στους ορίζοντες της ανάλυσής τους. Άλλο είναι το γραφείο, η ακαδημαϊκή κοινότητα, η δημοσιογραφική στήλη, το ρεπορτάζ, η κυβερνητική θέση, το κουτσομπολιό στον επαναστατικό καφέ ή στα κοινωνικά δίκτυα, κι άλλο η πραγματικότητα.
Αυτή η τελευταία, όχι μόνο δεν πληρώνει, αλλά χρεώνει και πολύ ακριβά. Το είπε η Σακίρα: η πραγματικότητα έχει το τίμημά της και δεν περιλαμβάνει το ΦΠΑ. Έτσι είναι.
Δεν θα φτιάξουμε καυσόξυλα από τα δέντρα που έπεσαν εκεί πάνω. Η πραγματικότητα, αυτή η αδυσώπητα ξεροκέφαλη, θα κάνει το δικό της και τα τελευταία ψίχουλα θα είναι αυτά που βγάζει το οργανωμένο έγκλημα πουλώντας προστασία στις προτάσεις του ενός και του άλλου.
Κάποιοι αυνανίζονται με τα πρωινά διαγγέλματα [του ΑΜLΟ, του προέδρου του Μεξικού]. Άλλοι με την καταστροφή, τους θανάτους, τις δολοφονίες, τους βιασμούς, τις εξαφανίσεις, την πείνα, τον πόλεμο, τις αρρώστιες, τον πόνο και τη δυστυχία. Κανένας δεν έχει μια βιώσιμη και σοβαρή πολιτική πρόταση, μόνο διασκεδάζουν… μέχρι που να πάψουν πια να διασκεδάζουν.
Αλλά, μια και μιλάμε για αυτοερωτισμό: αν έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα στην Μπέρθα και την Κλαούντια, τότε λοιπόν διαλέγουμε τη Γουέντι.[7]
Εντάξει, στην υγειά μας, και τώρα τι θα κάνω με τα ρούχα που είχα πάρει για να χορεύω τραπ; «Σύντροφε, πως σου φαίνεται αυτό το καπέλο;»… Τι; Δεν πάει έτσι; Δεν σας τα ’λεγα; Νάτην η απώλεια της ιθαγενικής ταυτότητας. Μακάρι να έρθουν σύντομα οι ανθρωπολόγοι να μας σώσουν.
Από τα βουνά του Νοτιοανατολικού Μεξικού.
Ο Καπετάνιος.
(Πανέμορφος με το καουμπόικο καπέλο του. Όπως στο τραγούδι «Cada quien con su cada cual». Πάμε!)
Μεξικό, 40, 30, 20,10 χρόνια μετά.
«ΣΥΓΚΕΙΜΕΝΙΚΟ» Υ.Γ. Η Televisa[8] είναι πάντα η Televisa και οι ανθρωπολόγοι είναι πάντα ανθρωπολόγοι: https://www.nmas.com.mx/noticieros/programas/en-punto/videos/ezln-cierra-caracoles-avance-crimen-organizado/
[1] Coletos / coletas: Όρος που χρησιμοποιείται υποτιμητικά για τους κατοίκους του Σαν Κριστόμπαλ δε λας Κάσας και άλλους εύπορους, γαιοκτήμονες και εν γένει εσωτερικούς αποικιοκράτες. Βγαίνει από την ισπανική λέξη «coleta», δηλαδή κοτσίδα, από τον τρόπο που έπιαναν τα μαλλιά τους για να μοιάσουν στους Ισπανούς κατακτητές.
[2] Στο πρωτότυπο: tiendas de raya. Έτσι ονομάζονταν τα μαγαζιά που διατηρούσαν οι γαιοκτήμονες και από τα οποία οι σκλάβοι/κολίγοι αναγκάζονταν να προμηθεύονται τα πάντα, λόγω αδυναμίας προσέγγισης των πόλεων. Έτσι, καθώς οι γαιοκτήμονες όριζαν τις τιμές σε αυτά τα μαγαζιά, εξασφάλιζαν ότι μεγάλο μέρος των πενιχρών μισθών των κολίγων ιθαγενών επέστρεφαν στους ίδιους.
[3] Ιθαγενικός λαός από τη βόρεια πολιτεία της Σιναλόα, όπου τα καρτέλ κυριαρχούν, με πρώτο το ομώνυμο.
[4] Κάτοικος του Σαν Χουάν δε Τσαμούλα, μιας πόλης ακριβώς δίπλα στο Σαν Κριστόμπαλ δε λας Κάσας. Οι κάτοικοί της είναι αποκλειστικά ιθαγενικής καταγωγής, και σε αυτούς αποδίδεται μεγάλο μέρος της εγκληματικότητας στο Σαν Κριστόμπαλ, από τη διακίνηση ναρκωτικών μέχρι τις συμμορίες των μοτοσυκλετιστών (motonetos). Η συγκεκριμένη πεποίθηση είναι προφανώς ρατσιστική και ψευδής.
[5] Αναφορά σε ορεινό λιμάνι (ένα παράδοξο, κυρίως δεδομένου ότι τα ζαπατιστικά εδάφη δεν έχουν θάλασσα), αλλά ταυτόχρονα και στο πλοίο La Montaña (Το Βουνό) με το οποίο οι Ζαπατίστας ήρθαν στην Ευρώπη τον Ιούνιο 2021.
[6] Αναφορά στις δύο γυναίκες που διεκδικούν την προεδρία του Μεξικού το 2024, την Κλαούντια Σέινμπάουμ (με το MORENA του νυν προέδρου Ομπραδόρ) και την Μπέρτα Σοτσίλ Γκάλβες Ρουίς (με συμμαχία των κομμάτων PRI, PAN και PRD).
[7] Βλ. προηγούμενη υποσημείωση. Η Γούεντι Γκεβάρα είναι τρανς γυναίκα, νικήτρια δημοφιλούς τηλεοπτικής εκπομπής του Μεξικού.
[8] Televisa: Μεγάλος όμιλος μίντια, με ισχυρούς δεσμούς με την πολιτική τάξη του Μεξικού (κυρίως, και διαχρονικά, με το PRI, που κυβερνούσε για 70 χρόνια).