Michael Löwy: Γη κι Ελευθερία 2021! Αλληλεγγύη στο ταξίδι των ζαπατίστας για τη Ζωή
Είμαστε πολλοί/ές σε αυτήν την παλιά ήπειρο της Ευρώπης που χαιρετίζουμε το Ταξίδι για τη Ζωή των συντρόφων ζαπατίστας. Λόγω της παγκόσμιας, πλανητικής φύσης της η περιοδεία των ζαπατίστας είναι μια χωρίς προηγούμενο ιστορική πρωτοβουλία. Είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα της διεθνούς δύναμης που πηγάζει από τη ζαπατιστική εμπειρία, η οποία έχει επηρεάσει τη συνείδηση τόσων πολλών ανθρώπων στα πιο διαφορετικά μέρη του κόσμου. Μια εμπειρία που, με όλα τα αναπόφευκτα όρια και αντιφάσεις της, κράτησε ψηλά την κόκκινη και μαύρη σημαία της αξιοπρέπειας και της χειραφέτησης για τριάντα χρόνια.
Μια έκφραση αυτής της ηθικής, κοινωνικής, ανθρώπινης και επαναστατικής δέσμευσης είναι η εξαιρετική Διακήρυξη για τη Ζωή, η οποία συνδέει σε μια όμορφη σύνθεση την ανοιχτότητα στο διαφορετικό με τη σύγκλιση στον αγώνα ενάντια στο σύστημα.
«Eίναι αδύνατο να εξημερώσουμε αυτό το σύστημα», λέει η Διακήρυξη. Μια μεγάλη αλήθεια! Εάν το σύστημα ήταν ένα άγριο ζώο -ένας κροκόδειλος ή μια τίγρη- ίσως θα μπορούσε να εξημερωθεί. Αλλά πρόκειται για κάτι πολύ χειρότερο: είναι μια τυφλή μηχανή καταστροφής, που συνθλίβει τα πάντα στο δρόμο της. Ο καπιταλισμός -για να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους- είναι ένα εγγενώς διεστραμμένο σύστημα, του οποίου η καταστροφική λογική είναι νεκροπολιτική και οικοκτόνος, θυσιάζοντας όλες τις μορφές ζωής, ανθρώπινες και μη, στις νέες θεότητες (ισοδύναμες των αρχαίων Μολώχ, Μαμμωνά και Βάαλ): την αγορά, το κέρδος, τη συσσώρευση κεφαλαίου.
«Η επιβίωση της ανθρωπότητας εξαρτάται από την καταστροφή του καπιταλισμού», λέει η Διακήρυξη. Είναι χίλιες φορές σωστά! Ο καπιταλισμός, στην πλανητική καταστροφική του δυναμική, μας οδηγεί, με μια αναπόδραστη παρόρμηση, προς μια άνευ προηγουμένου οικολογική καταστροφή, η οποία απειλεί τα ίδια τα θεμέλια της ζωής στον πλανήτη: την κλιματική αλλαγή. Πρέπει να καταστρέψουμε το σύστημα προτού μας καταστρέψει: με άλλα λόγια, χρειαζόμαστε μια επανάσταση. Ο Walter Benjamin, το 1940, ορίζει την επανάσταση όχι ως την «ατμομηχανή της ιστορίας» αλλά ως την ανθρωπότητα που τραβά τα φρένα έκτακτης ανάγκης για να σταματήσει το τρένο. Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο αληθινό στις μέρες μας: είμαστε όλοι επιβάτες σε ένα τρένο αυτοκτονίας, τον σύγχρονο καπιταλιστικό πολιτισμό, που προχωρά με αυξανόμενη ταχύτητα προς μια θανατηφόρα άβυσσο: την οικολογική καταστροφή. Πρέπει να τραβήξουμε τα φρένα έκτακτης ανάγκης της επανάστασης προτού να είναι πολύ αργά. Οι Ζαπατίστας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτού του μεγάλου πλανητικού αγώνα.
Το παλιό σύνθημα του Εμιλιάνο Ζαπάτα, γραμμένο με πύρινα γράμματα στις σημαίες του Στρατού του Νότου, παραμένει επίκαιρο το 2021: Γη και Ελευθερία! Η «Γη» στην εποχή μας σημαίνει όχι μόνο τον αγώνα των λαών για τη γη τους -περισσότερο από ποτέ στις χώρες του παγκόσμιου Νότου- αλλά και τον αγώνα να σώσουμε τη Μητέρα Γη μας από την καταστροφική μανία του κεφαλαίου. Και η «Ελευθερία» σημαίνει όχι μόνο την ανατροπή των διαφόρων δικτατόρων που, όπως ο Πορφίριο Ντίας, καταπιέζουν τους λαούς τους, αλλά και την απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τη δικτατορία του καπιταλισμού, που θέλει να μας κλείσει σε ένα ατσάλινο κλουβί.
Συντρόφισσες και σύντροφοι της αντιπροσωπείας των αυτόχθονων και των εξεγερμένων του Μεξικού, μας φέρνετε ένα μήνυμα αδιάλλαχτης πάλης, ανθεκτικής αντίστασης, αλλά και ελπίδας, που αναζητά αντισυστημικές εναλλακτικές λύσεις, κοινοτικούς τρόπους οργάνωσης της ζωής. Αντιπροσωπεύετε τις παλαιότερες -τις προ-αποικιακές κολεκτιβιστικές και κοινοτικές παραδόσεις των αυτόχθονων πολιτισμών της Αμερικής- και τις νεότερες, την αυτοοργάνωση, την αυτοκυβέρνηση των εξεγερμένων κοινοτήτων.
Παραφράζοντας τον Τσε Γκεβάρα, θα έλεγα ότι χρειαζόμαστε μία, δύο, τρεις, εκατό εξεγερμένες Τσιάπας στον κόσμο. Ίσως το ταξίδι σας για τη ζωή να βοηθήσει να εξαπλώσετε, σε άλλα μέρη, την αποφασιστικότητα για ρήξη με το σύστημα, την αναζήτηση ριζικών εναλλακτικών λύσεων.
¡Hasta la Victoria de la Vida, Siempre!
Παντοτινά, μέχρι τη Νίκη της Ζωής!
Michael Löwy