Ημέρα 4 του καραβανιού. Oteapan, Veracruz. Αντίσταση ενάντια στον εκτοπισμό προς όφελος των πλουσίων.

H Oteapan είναι μια κοινότητα που έχει βιώσει τον εκτοπισμό ήδη μια φορά· στη συλλογική μνήμη είναι ακόμα καταγεγραμμένη η πριν από 30 χρόνια αναγκαστική εγκατάλειψη του εδάφους τους που βρισκόταν μεταξύ Tabasco και Veracruz. Επίσης καταγγέλλουν ότι αυτός ο εκτοπισμός οφειλόταν σε «προβλήματα που σχετίζονταν με τους πλούσιους». Καταγγέλλουν ότι τώρα, μετά από τόσα χρόνια, οι πλούσιοι προσπαθούν και πάλι να τους εκτοπίσουν προκειμένου να συνεχίσουν να καταστρέφουν και να αντλούν κέρδος από άλλα πια εδάφη.

Την 4η μέρα του καραβανιού El Sur Resiste, κατευθυνθήκαμε στην κοινότητα Oteapan στη Veracruz· αυτή η λεωφόρος ακολουθεί μια διαδρομή παρόμοια με αυτή που σχεδιάζεται να διατρέχει το Interoceanic Train· οι πόλεις της Veracruz και της Οaxaca έχουν ενωθεί σε αυτόν τον αγώνα ενάντια σε ένα από τα πιο ληστρικά και καταστροφικά έργα της 4Τ.

H Οteopan αποτελεί τον τόπο τον οποίο διασχίζει ο Transisthmico· η υποδοχή, όπως άλλωστε σε όλο το καραβάνι, ήταν θερμή στο Barrio Naranjal που βρίσκεται στα σύνορα με το Barrio de la Dina· οι σύντροφοι που αντιστέκονται εκεί έριξαν κροτίδες ανακοινώνοντας την άφιξή μας· επιπλέον οι πολιτικές δράσεις συνοδεύονταν από παραδοσιακή μουσική από το νότο της Veracruz και αποτέθηκε φόρος τιμής στην Bety Cariño και τον Jyri Jaakkola, 10 χρόνια μετά τη δολοφονία τους κατά τη διάρκεια ενός ανθρωπιστικού καραβανιού στο San Juan Copala της Oaxaca. Μέλη της κοινότητας Oteapan θυμήθηκαν την κοινή τους πορεία με την Bety και αναγνώστηκαν ποιήματα προς τιμήν της από νέους και παιδιά της κοινότητας.

Η κατάσταση που αντιμετωπίζει η κοινότητα Oteapan δεν είναι πολύ διαφορετική από αυτό που έχουμε τεκμηριώσει από την πρώτη μέρα· η 4Τ προσπάθησε με όλα τα δυνατά μέσα να καταστρέψει τον κοινοτικό ιστό για να επιβάλει τον Διαωκεάνιο Διάδρομο μαζί με όλα τα μεγάλα έργα.

Ένας νεαρός άνδρας από την Oteapan κατήγγειλε ότι πριν από δύο χρόνια η κυβέρνηση απαλλοτρίωσε 2.000 εκτάρια από την κοινότητα. Αυτό το πρόβλημα συνεχίζεται για περισσότερα από 80 χρόνια. Αρχικά η κυβέρνηση της Veracruz προσπάθησε να αρπάξει 200 ​​εκτάρια από την κοινότητα. Εν συνεχεία, από το 2022 μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση προσπάθησε να εκτοπίσει 7 γειτονιές, τις La Dina, Tierra Colorada, Tapalan, Porvenir, Rancho Alegre, Predio Viveros και El Naranjal. Τα εδάφη αυτά καλύπτουν την περιοχή όπου στοχεύουν να περάσουν τις γραμμές του τρένου και οι οποίες βρίσκονται κοντά με τον αυτοκινητόδρομο Transístmico, ο οποίος συνδέεται με την Oaxaca.

Δεδομένων αυτών των γεγονότων, η κοινότητα προχώρησε σε αποκλεισμό του δρόμου στις 7 Μαρτίου 2022 και απαίτησε διάλογο και σεβασμό των εδαφικών τους ορίων. Ωστόσο και σε αυτήν την κοινότητα η απάντηση του κράτους ήταν η βίαιη διάλυση τους με αστυνομικές δυνάμεις και δακρυγόνα. Στις 8 Μαρτίου τα μέλη της κοινότητας υπέστησαν βία από την αστυνομία, η οποία παράλληλα έκαψε 50 μοτοσικλέτες που ανήκαν σε μέλη της κοινότητας καθώς και 4 αυτοκίνητα.

«Δεν συμφωνούμε να έρχεται η κυβέρνηση να μαζεύει ψήφους και να μας φέρεται έτσι»

Φωτογραφία Dave Munoz

Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης το πρωί, μάθαμε ότι ο καταυλισμός διαμαρτυρίας Γη και Ελευθερία, στο Mogoñé Viejo, στην Οαχάκα, το μέρος όπου το καραβάνι ήταν μόλις πριν από μια μέρα, εκδιώχθηκε βίαια από το πολεμικό ναυτικό (SEMAR), την εθνική φρουρά και τη δημοτική αστυνομία.

Η απάντηση του καραβανιού ο El Sur Resiste ήταν η αλληλεγγύη μέσω οργανωμένης δράσης. Μετά την ανακοίνωση της είδησης, οι κάτοικοι της Oteapan και άλλων κοινοτήτων στη Veracruz αποφάσισαν να αποκλείσουν τον αυτοκινητόδρομο Transístmico.

Φωτογραφία David Valero

Ανοιχτή χωματερή κοκ (οπτάνθρακα)

Από το 2013 μια υπαίθρια ανοιχτή χωματερή κοκ έχει εγκατασταθεί στο Jaltipan, έναν δήμο δίπλα στο Oteapan. Τοξικά απόβλητα από τη διαδικασία διύλισης πετρελαίου στο εργοστάσιο Pemex, General Lázaro Cárdenas, στο Minatitlán της Veracruz, φτάνουν στο εργοστάσιο.

Για χρόνια, η κοινότητα Jaltipan και άλλες γειτονικές κοινότητες καταγγέλλουν τις αρνητικές επιπτώσεις αυτής της δραστηριότητας στο περιβάλλον της περιοχής αλλά και στην υγεία των κατοίκων. Ωστόσο, καμία αρχή δεν έχει ανταποκριθεί στις καταγγελίες του πληθυσμού και μέχρι στιγμής το εργοστάσιο συνεχίζει να λειτουργεί.

Στη συνομιλία μας με μία νεαρή γυναίκα από την κοινότητα, η ίδια εξέφρασε την ανησυχία της που ζει κοντά σε αυτή την υποδομή, η οποία αν και δεν βρίσκεται στην Oteapan, έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη την περιοχή.

«Το κοκ είναι εξαιρετικά τοξικό, μολύνει τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα, τα αέρια εξατμίζονται και εξαπλώνονται σε ολόκληρη την περιοχή … δεν ξέρουμε πόσο μακριά φτάνει, είναι εξαιρετικά καρκινογόνο».

Σύμφωνα με τους κατοίκους, οι αγρότες που ζουν κοντά στο εργοστάσιο κοκ μπόρεσαν να παρατηρήσουν ότι οι μολυσματικές επιπτώσεις έχουν αρχίζει να πλησιάζουν τα εδάφη του δήμου Oteapan. Ένα ακόμη πρόβλημα που κανένα από τα τρία κυβερνητικά επίπεδα δεν έχει αντιμετωπίσει μέχρι τώρα.

Φωτογραφία Karen Castillo