Οι ζαπατίστας στα Βαλκάνια
Το καλοκαίρι του 2021 οι συντονισμοί από τις βαλκανικές γεωγραφίες ετοίμασαν μια κοινή πρόσκληση για το ταξίδι της αντιπροσωπείας των Ζαπατίστας στα Βαλκάνια. Το ταξίδι πραγματοποιήθηκε —δυστυχώς με περικοπές— το δεύτερο μισό του Σεπτεμβρίου και το πρώτο μισό του Οκτωβρίου 2021. Δημοσιεύουμε τώρα (χωρίς τις τεχνικές της λεπτομέρειες) την πρόσκληση όπως είχε εγκριθεί από τους συντονισμούς στα Βαλκάνια και αποσταλεί στις συντρόφισσες και στους συντρόφους Ζαπατίστας.
La Travesía por la Vida – η πρόταση για τη Βαλκανική Διαδρομή
Οι συντονισμοί των περιοχών που απαρτίζουν τα Βαλκάνια συναντήθηκαν για μια κοινή πρόταση για τη διαδρομή των συντροφισσών και συντρόφων Ζαπατίστας σε ένα ταξίδι μέσα από γεωγραφίες, ιστορίες, επιθυμίες, απογοητεύσεις, αγώνες, αποτυχίες και κυρίως μέσα από τους δεσμούς αλληλεγγύης που παρά τις καταστροφικές προσπάθειες της καπιταλιστικής μηχανής συνεχίζουν να σφυρηλατούνται και να αναπτύσσονται.
Προτείνουμε την έναρξη της περιοδείας από το σημείο από όπου απογειώνονταν τα αεροπλάνα του ΝΑΤΟ τη δεκαετία του 1990 για να σπείρουν την καταστροφή μεταμφιεσμένη σε ανθρωπιστική βοήθεια, για την ενσωμάτωση αυτών των εδαφών στην παγκόσμια αγορά. Στη συνέχεια, η διαδρομή θα συνεχιστεί περνώντας από πολλά εδάφη όπου η σχετικά πρόσφατη επαναστατική και λαϊκή ιστορία διαγράφτηκε τόσο γρήγορα από τις ελίτ, έτσι ώστε να επιτευχθεί πιο γρήγορα η καπιταλιστική εδραίωση μέσω του πολέμου και του εθνικισμού. Περνώντας μέσα από εδάφη που εξακολουθούν να είναι πλούσια σε εύφορη γη, δάση, νερό και άλλους «πόρους» που πρέπει απλώς να λεηλατηθούν από τα αρπακτικά του καπιταλιστικού κόσμου. Με άλλα λόγια, και χρησιμοποιώντας τις ονομασίες που βρίσκονται στους επίσημους χάρτες, προτείνουμε να ταξιδέψουμε μαζί ξεκινώντας από ένα μικρό τμήμα της Βορειοανατολικής Ιταλίας που είναι πιο κοντά στο έδαφος της Σλοβενίας και ονομάζεται Φριούλι Βενέτσια Τζούλια, έπειτα να συνεχίσουμε μέσω Σλοβενίας, Κροατίας, Ρουμανίας, Σερβίας, Βουλγαρία φτάνοντας μέχρι την Ελλάδα.
Τους τελευταίους μήνες οι διάφοροι τοπικοί συντονισμοί από τα Βαλκάνια που έχουν δημιουργηθεί με σκοπό να διευκολύνουν το συγκεκριμένο τμήμα του Ταξιδιού για τη Ζωή είχαν ξεχωριστή επικοινωνία με τις συντρόφισσες και συντρόφους Ζαπατίστας, στέλνοντας τις αντίστοιχες προτάσεις και ιδέες τους. Όλες αυτές οι συγκεκριμένες προτάσεις των διαφόρων συντονισμών έχουν πλέον συνυφανθεί σε μια κοινή πρόταση: «Travesía por la Vida – η Βαλκανική Διαδρομή». Αυτή η κοινή πρόταση αποτελεί συνέχεια και επικαιροποίηση των προηγούμενων προτάσεων που είχαν κατατεθεί από τους κατά τόπο συντονισμούς.
Η πρότασή μας είναι μια έκφραση της μακράς συμμετοχής μας σε αντιεξουσιαστικούς (αντιπατριαρχικούς, αντιεθνικιστικούς, αντικαπιταλιστικούς ….) αγώνες βάσης, σε συχνά δύσκολα τοπικά περιβάλλοντα. Βλέπουμε το Ταξίδι για τη Ζωή ως μια πολιτική ευκαιρία όχι μόνο για την προσέγγιση με τις συντρόφισσες και συντρόφους Ζαπατίστας, αλλά και για να ενισχύσουμε τα υπάρχοντα δίκτυα αλληλεγγύης, αμοιβαίας βοήθειας και πολιτικής συνεργασίας στα Βαλκάνια, μέσω αυτής ακριβώς της διαδικασίας. Η κοινή βάση της συνεργασίας μας είναι οι μακροχρόνιοι αγώνες ενάντια στον πόλεμο και τον εθνικισμό, οι προσπάθειες αποδόμησης των ψευδών υποσχέσεων για την ένταξη στην Ευρώπη, οι αγώνες ενάντια στην πατριαρχία, οι μυριάδες αγώνες για τη φύση, το νερό, την ελευθερία μετακίνησης, εν συντομία είναι τα πολλά μέτωπα μάχης ενάντια στους ιδιαίτερους τρόπους με τους οποίους το καπιταλιστικό καθεστώς επιβάλλεται στους λαούς των Βαλκανίων. Μπορεί να μην αποτελούμε τόσο μεγάλες και ισχυρές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις όσο απαιτούν οι ιστορικές προκλήσεις, αλλά είμαστε εδώ. Και συνεχίζουμε να μην αποδεχόμαστε το σύστημα συνόρων, εθνικισμού, σοβινισμού και λεηλασίας που εξυπηρετούν μόνο την απληστία του κεφάλαιου και τους τοπικούς υπαλλήλους του.
Ελπίζουμε να μπορέσουμε να βρούμε τρόπους πέρα από τις διαιρέσεις της γλώσσας και του χρόνου και να μπορέσουμε να μοιραστούμε τους προβληματισμούς, τις μαρτυρίες, τις ιστορίες, τις επιθυμίες και τις αποτυχίες μας. Δεν ξεχνάμε ότι ο πόλεμος δεν αφορά μόνο τις σφαγές και τη βία, αλλά επίσης την αξιοπρέπεια και τη δύναμη να αρνηθούμε να συμμετάσχουμε σε αυτές. Η καταστροφή της φύσης, ο εθνικισμός, τα σύνορα, η μετάβαση στον καπιταλισμό, όλα αυτά αφορούν επίσης την αντίσταση. Και εδώ, στα Βαλκάνια. Αυτά θέλουμε να μοιραστούμε με τις συντρόφισσες και συντρόφους Ζαπατίστας. Αναγνωρίζοντας ότι οι εμπειρίες μας, ακόμη και οι μικρές νίκες μας (ναι, υπάρχουν μερικές), είναι μόνο κάποιες σταγόνες στα ποτάμια αξιοπρέπειας που φουσκώνουν σε όλο τον κόσμο.
Εϊμαστε σε θέση να καταθέσουμε ένα προσχέδιο αυτών που οραματιζόμαστε ότι θα μπορούσαν να θίξουν οι συζητήσεις μας. Έχει ειπωθεί, με αρκετά αιματηρά επιχειρήματα, ότι τις τελευταίες τρεις δεκαετίες τα Βαλκάνια αποτέλεσαν ένα εργαστήριο πολλών και διαφορετικών μηχανισμών της νεοφιλελεύθερης περιόδου τού καπιταλιστικού ολέθρου. Η αλήθεια για τα «ανοιχτά ευρωπαϊκά σύνορα» βρίσκεται στα Βαλκάνια και στους φράχτες, στα στρατιωτικοποιημένα σύνορα και στο συνεχές κρατικά οργανωμένο κυνήγι ανθρώπων. Δεν ήταν πάντα έτσι. Στην πραγματικότητα, μέχρι πολύ πρόσφατα, αυτά που τώρα αποτελούν μοναδικές ευκαιρίες για τη βιομηχανία ασφάλειας, όχι πολύ καιρό πριν ήταν απλώς ποτάμια, δάση, ανοιχτοί κάμποι και φιλόξενοι άνθρωποι που άνοιγαν τα πολλά μονοπάτια τους στη ζωή. Τα Βαλκάνια δεν είναι η πίσω αυλή της Ευρώπης, αλλά μια ακόμη περιοχή —μεταξύ τόσων πολλών— όπου οι ισχυροί δεν αισθάνονται την ανάγκη να κρύψουν τις επιδιώξεις τους: εκτοπισμός, επιβολή αυταρχικών ηγετίσκων, συνεχής απειλή πολέμου, λεηλασία της φύσης μέσω νόμιμων και παράνομων εξορύξεων, υλοτομίας, αρπαγής της γης κ.λπ., διαρκής αύξηση των συνόρων και συνεχής διαίρεση του πληθυσμού σε όλο και περισσότερες νομικές κατηγορίες, η καθεμιά με συγκεκριμένο σύνολο δικαιωμάτων.
Τα Βαλκάνια αποτελούσαν επίσης εδώ και πολύ καιρό το έδαφος της μετανάστευσης. Ήταν μια περιοχή μέσω της οποίας άνθρωποι από άλλα μέρη του κόσμου προσπαθούσαν να φτάσουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μετατράπηκαν πρόσφατα σε πεδίο τεράστιας ενίσχυσης των υποδομών της Ευρώπης Φρούριο και τεράστιων επενδύσεων για τον ίδιο λόγο. Αυτή η διαδικασία συνήθως αναφέρεται στο εξωτερικό ως «η μεταναστευτική κρίση». Στην πραγματικότητα πρόκειται για διαρκείς επιθέσεις σε ανθρώπους και τεράστια αναβάθμιση των υποδομών καταστολής και κρατικής και παρακρατικής βίας. Το νόημα και η επίπτωση που έχουν όλα αυτά τόσο στους μετακινούμενους πληθυσμούς όσο και σε αυτούς που μένουν, είναι κάτι που θέλουμε να μοιραστούμε και να σκεφτούμε μαζί.
Έχουμε πει σε πολλές από τις πολιτικές μας συναντήσεις των περασμένων δεκαετιών ότι τα Βαλκάνια δεν αντιπροσωπεύουν κάποιο είδος μυθικού παρελθόντος της Ευρώπης, αντιθέτως είναι ένας δείκτης για το μέλλον της. Λέμε επίσης ότι αυτό το μέλλον δεν έχει ακόμα γραφτεί και ότι παρόλο που η πορεία του καπιταλισμού οδηγεί σαφώς σε περισσότερη καταστροφή, υπάρχουν και άλλες πιθανές διαδρομές, οι οποίες όμως μπορούν να χτιστούν μόνο με κοινή προσπάθεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένα από τα συνθημάτά μας είναι «Να γκρεμίσουμε τα τείχη του εθνικισμού και του μίσους, χτίζοντας τα Βαλκάνια της αλληλεγγύης και των αγώνων».
Πρέπει να έχει γίνει σαφές ότι ο σκοπός, η επιθυμία και η ανάγκη να οργανωθούμε στο επίπεδο των Βαλκανίων συνδέεται βαθιά με την πολιτική ανάγκη να απορρίψουμε την υπόθεση της οριενταλιστικής προσέγγισης σύμφωνα με την οποία το μέτρο της «προόδου» των επί μέρους περιοχών μας καθορίζεται από τον βαθμό οικονομικής και στρατιωτικής ολοκλήρωσης της ένταξής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ, το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα (και στις συναλλαγές με BitCoin…). Αυτός είναι ο λόγος που επιμένουμε πεισματικά και συνειδητά να κινούμαστε πέρα από τις δεδομένες έννοιες για το τι συνδυάζεται και τι όχι και αυτός είναι ο λόγος που συντάξαμε μια κοινή πρόταση για ένα πιθανό βαλκανικό τμήμα του Ταξιδιού για τη Ζωή. Αυτή ακριβώς η διαδικασία αποτελεί επίσης ένα σαφές παράδειγμα των Βαλκανίων από τα κάτω που χαράσσουν τη δική τους γεωγραφία σύμφωνα με τις ελπίδες που συμμερίζονται τόσ@ πολλ@ σε όλο τον κόσμο.
Ελπίζουμε αυτό το καλοκαίρι και το φθινόπωρο να πραγματοποιήσουμε αυτό το Ταξίδι μαζί και με τρόπο που να μετρήσει. Για τη ζωή.
11 Ιουλίου 2021
Η πρόταση ετοιμάστηκε και εγκρίθηκε από τους συντονισμούς για τη διοργάνωση των συναντήσεων με τις Ζαπατίστας από τις ακόλουθες γεωγραφικές περιοχές: Φριούλι Βενέτσια Τζούλια στη βορειοανατολική Ιταλία, Σλοβενία, Κροατία, Σερβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα. Το ταξίδι πραγματοποιήθηκε μεταξύ 22 Σεπτεμβρίου και 11 Οκτωβρίου 2021, αλλά προς λύπη μας το εξαιρετικά περιοριστικό καθεστώς συνόρων του ιταλικού και του ελληνικού κράτους εμπόδισε το ταξίδι της αντιπροσωπείας των Ζαπατίστας στην περιοχή Φριούλι Βενέτσια Τζούλια και στην Ελλάδα.
Από τον ιστότοπο του περιφερειακού συντονισμού της σλοβενικής γεωγραφίας: