Διαβατήρια για τ@ς Ζαπατίστας!

Κείμενο του πανευρωπαϊκού συντονισμού

«”Γραμματεία Ρατσιστών και Εξολοθρευτών”. Έχετε μείνει άναυδοι που θέλουμε να βγούμε από τα σύνορά σας; Πού να δείτε όταν θα τα γκρεμίσουμε!»

Η μεξικάνικη κυβέρνηση βάζει το ρατσισμό πιο πάνω απ’ τον νόμο. Διαβατήρια για τ@ς Ζαπατίστας!

Μας έρχονται ειδήσεις [1] από το Μεξικό σχετικά με δυσκολίες που έχει συναντήσει μια ομάδα μεξικάνων πολιτών/ισσών κατοίκων της Τσιάπας για να πάρει διαβατήριο, παρ’ ότι πληροί όλες τις απαραίτητες νόμιμες προϋποθέσεις για τη χορήγηση αυτού του εγγράφου, χωρίς το οποίο δεν μπορούν να βγουν αλλά ούτε και να μπουν στο Μεξικό κατά την επιστροφή τους.

Οι πληροφορίες που έχουμε λένε ότι η Γραμματεία Εξωτερικών Σχέσεων του Μεξικού (SRE) και τα σχετικά Γραφεία, απορρίπτουν τις αιτήσεις χορήγησης διαβατηρίου πολλών απ’ αυτούς/ές τους/τις πολίτες/ισσες, και ότι η απόρριψη αυτή δεν έχει να κάνει με τη μη προσκόμιση των απαιτούμενων δικαιολογητικών αλλά με ρατσιστική αντιμετώπιση. Δε θα επαναλάβουμε εδώ τα σχόλια των (δημοσίων) υπαλλήλων αυτών των Γραφείων που δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση, αφού μπορείτε να τα διαβάσετε στην ανακοίνωση που παρατίθεται.

Ως ενώσεις, συλλογικότητες, συνελεύσεις και άτομα, που προσκαλούμε αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι υφίστανται διακρίσεις να μας επισκεφτούν σε διάφορα μέρη της Ευρώπης, απαιτούμε από τη Γραμματεία Εξωτερικών Σχέσεων του Μεξικού να τους χορηγήσει τα διαβατήρια, και να το κάνει με τον προβλεπόμενο από το νόμο τρόπο και χρόνο για όλους/ες τους/τις πολίτες/ισσες του Μεξικού. Σε περίπτωση που καταπατηθεί το νόμιμο αυτό δικαίωμά τους, καλούμε σε κινητοποιήσεις στις πόλεις μας, όπως συγκεντρώσεις/παραστάσεις σε πρεσβείες, προξενεία και επίσημους αντιπροσώπους του Μεξικού σε όλη την Ευρώπη. Γιατί δε θα μείνουμε αδιάφοροι/ες απέναντι σ’ αυτή την παραβίαση των συνταγματικών δικαιωμάτων των μεξικανών ιθαγενών, ζαπατίστας αδελφών μας από την Τσιάπας.

[1] https://www.caminoalandar.org/post/carta-de-la-comisi%C3%B3n-sexta-zapatista-al-colectivo-lleg%C3%B3-la-hora-de-los-pueblos

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου του παραπάνω συνδέσμου:

11 Ιουνίου 2021.

Προς τη συλλογικότητα “Η ώρα των λαών έφτασε“.

Μεξικό.

Αδελφές, αδελφόες και αδελφοί:

Δεχτείτε όλ@ σας μια αγκαλιά… καλά, πολλές. Θέλαμε να σας στείλουμε ένα χαιρετισμό… εντάξει, πολλούς, και, εκμεταλλευόμενοι την πτήση αυτών των λόγων, να ζητήσουμε την υποστήριξή σας.

Γεγονός είναι, ότι για το Ταξίδι για τη Ζωή Κεφάλαιο Ευρώπη,  αποφασίστηκε να πληρούμε όλες τις νομικές προϋποθέσεις, για να μπορέσουμε έτσι να φτάσουμε, με  την ακοή και το λόγο μας, στα εδάφη που οη Μαριχόσε θα πρέπει να ξαναβαφτίσει σε λίγες μέρες. Σε λίγες ώρες (σύμφωνα με την ημέρα και την ώρα που σας γράφω, την αυγή της 11ης Ιουνίου 2021), αυτή η παραληρηματική πρόκληση που ονομάζεται «Το Βουνό» θα προσεγγίσει τα ευρωπαϊκά εδάφη, τα λεγόμενα νησιά Αζόρες, στην Πορτογαλία. Θα μείνει για λίγες ημέρες εκεί και στη συνέχεια θα ακολουθήσει  τον καθορισμένο προορισμό του: Βίγκο, Γαλικία, Ισπανικό Κράτος. Μετά από αυτό, μια άλλη ομάδα θα ταξιδέψει με αεροπλάνο.

Η λεγόμενη «Μοίρα 421» ταξιδεύει με όλα τα χαρτιά της τακτοποιημένα. Δηλαδή, έχουν διπλό διαβατήριο: το επίσημο μεξικανικό και το λεγόμενο «ζαπατίστικο διαβατήριο εργασίας», που εκδίδουν τα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης κάθε φορά που μία σύντροφος, συντροφόισσα ή ένας σύντροφος βγαίνει από το έδαφος των ζαπατίστας για να εργαστεί για τους λαούς μας. Στα μέρη μας λέμε ότι πηγαίνει ως «επιτροπή». Κάποια άλλη στιγμή θα μιλήσουμε γι’ αυτό το «ζαπατιστικό διαβατήριο». Τώρα θέλουμε να σας μιλήσουμε για το επίσημο.

Σε κείμενα και ομιλίες, έχουμε αναφερθεί παλιότερα σε αυτό που αποκαλούμε «ημερολόγιο και γεωγραφία». Λοιπόν, η γεωγραφία μας ονομάζεται «Μεξικό». Και για μας, τις ζαπατιστικές κοινότητες, αυτό δεν είναι απλώς μια λέξη. Είναι, με την έννοια των ζαπατίστας, μια γεωγραφία. Όταν λέμε ότι είμαστε «Μεξικανοί», εννοούμε ότι μοιραζόμαστε ιστορίες με άλλους αδελφούς ιθαγενείς λαούς (όπως αυτοί που αποτελούν το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο-Ιθαγενικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης). Ιστορίες: δηλαδή πόνους, χαρές, θυμούς, παράπονα, αγώνες. Και όχι μόνο με τους ιθαγενείς λαούς αυτής της γεωγραφίας. Αλλά και με άτομα, ομάδες, συλλογικότητες, οργανώσεις και κινήματα που συναντιούνται με εμάς, τους ζαπατιστικούς λαούς, στα όνειρα – και, φυσικά, στους εφιάλτες.

Θέλω να πω με αυτό ότι εμείς, οι ζαπατιστικές κοινότητες, όχι μόνο δεν ντρεπόμαστε να πούμε ότι είμαστε Μεξικανοί, αλλά νιώθουμε περήφανοι γι’ αυτό. Γιατί αυτή η περηφάνια δεν μας γεννιέται κοιτάζοντας τους αποπάνω και ακούγοντας τα παραμυθάκια τους. Γεννιέται κοιτάζοντας, ακούγοντας και μιλώντας με το Μεξικό των αποκάτω, για τη ζωή και για το θάνατό τους. Δεν σκοπεύω να κάνω έναν απολογισμό, ούτε καν βιαστικό, για ό,τι ζει και αγωνίζεται στο Μεξικό. Ο καθένας έχει τους δικούς του τρόπους, τις δικές του ιστορίες, τις ήττες και τις νίκες του, τον δικό του τρόπο να βλέπει και να εξηγεί τον κόσμο του: τον δικό του τρόπο να βλέπει και να εξηγεί τον εαυτό του. Αλλά βλέπουμε ότι υπάρχει κάτι κοινό: ένα είδος ρίζας ή κλαδιού ή ραχοκοκαλιάς… Θα υπάρχει ένας τρόπος να το πούμε στη συμπαντική γλώσσα… Μια μήτρα… Λοιπόν, σε αυτή την κοινή ρίζα αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας.

Α, ξέρω ότι παραπάνω από μία, ένας, έν@, θα προβληματιστούν μήπως και αυτά που λέω είναι μια «ζαπατίστικη» εκδοχή εθνικισμού. Όχι, αυτό μερικές φορές μας φαίνεται βαρετό, άλλες φορές μας θυμώνει, και πάντοτε μας ανησυχεί. Δεν αναφέρομαι σε κάποιον εθνικισμό. Οι εθνικισμοί κρύβουν, για παράδειγμα, ανισότητες και –προσοχή!– εγκληματικές σχέσεις. Στους εθνικισμούς συγκλίνουν ο εγκληματίας και το θύμα, αυτός που διατάζει κι αυτός που τον διατάζουν. Κρύβεται κάτι τόσο διεστραμμένο, όπως το «σε καταστρέφω, αλλά το κάνω για το καλό σου, γιατί είμαστε συμπατριώτες». Κάτι σαν αυτό που λέμε «ο άνθρωπος» με την κακή έννοια, φέρ’ ειπείν με την επισήμανση ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες είναι γενικώς ανθρώπινα όντα. Προσπερνάω το γεγονός ότι έχει ξεχαστεί πως υπάρχουν εκείνοι που δεν είναι ούτε γυναίκες ούτε άνδρες, και πώς, καθώς δεν κατονομάζονται, δεν είναι πλέον «άνθρωποι». Με αυτή την έννοια του «ανθρώπου» ξεχνάμε τη σχέση κυριαρχίας που υπάρχει μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεν πρόκειται να γράψω βιβλίο για την πατριαρχία, τη γενεαλογία της και τη σημερινή παρανοϊκή εγκληματικότητά της: υπάρχουν κάποιοι ανάμεσά σας που γνωρίζουν περισσότερα γι’ αυτήν και την εξηγούν καλύτερα από μένα.

Είναι δυνατόν να μιλάμε για ανθρωπότητα  χωρίς να πέφτουμε στην παγίδα της υποκριτικής ισότητας; Εμείς σκεφτόμαστε πως ναι, όταν αναφέρεται η ανθρωπότητα στις επιστήμες και τις τέχνες, αλλά όχι μόνο. Επίσης όταν αναφέρεται σε συναισθήματα, σκέψεις και βασικές έννοιες: το αίσθημα της δικαιοσύνης, της ηθικής και του ήθους (αυτό που ο αξέχαστος σύντροφος Don Luis Villoro θα εξηγούσε καλύτερα από μένα και που εγώ ούτε καν θα προσπαθούσα), την αδελφοσύνη και άλλα πράγματα, που δεν θα αναλύσω (αλλά που μπορείτε εσείς άνετα να το κάνετε). Θα πρόσθετα για παράδειγμα το χορό -με μουσική και τραγούδια-, και το παιχνίδι. Αλλά μη μου δίνετε μεγάλη σημασία.

Εν πάση περιπτώσει, από λεπτομέρεια σε λεπτομέρεια, οι διαφορές, οι αποστάσεις και οι διαφωνίες μεγαλώνουν. Αλλά, αντίστροφα, θα μπορούσε να βρεθεί κάτι κοινό: αυτό ονομάζουμε εμείς «ανθρωπότητα».

Έτσι, όταν εμείς λέμε ότι οι λαοί ζαπατίστας είμαστε «Μεξικανοί», και ότι νιώθουμε περήφανοι γι’ αυτό, αναφερόμαστε σε τούτη την κοινή μήτρα με όσους/ες αγωνίζονται στη γεωγραφία αυτή που βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα στα ποτάμια Μπράβο και Σουτσιάτε. Αναφερόμαστε σε μια γεωγραφία δαγκωμένη από την ανατολική θάλασσα, με μια μεγάλη καμπύλη, που σφυρηλάτησε στο μέσο της η δυτική θάλασσα, και σε έναν μοναχικό βραχίονα, που συνορεύει με τη λεγόμενη «Θάλασσα του Κορτές». Προσθέστε εσείς την πραγματική ιστορία, αυτή των γειτονικών γεωγραφιών, και…

Λοιπόν, αρκετά με τη φλυαρία. Το θέμα είναι ότι η αντιπροσωπεία μας από αέρος βρίσκεται στη διαδικασία έκδοσης των διαβατηρίων. Και λέω «διαδικασία» από λεπτότητα, γιατί πρόκειται για ένα είδος κόλασης, που τρέφεται σιωπηλά, και φτάνει να θεωρείται «φυσιολογική».

Αποδεικνύεται, καθώς φαίνεται, ότι οι συντρόφισσες, οι σύντροφοι  και οι συντροφόισσές μας κάνουν ό,τι τους ζητούν: καταβάλλουν την προβλεπόμενη πληρωμή, ταξιδεύουν από τις κοινότητές τους στα γραφεία της κακώς ονομαζόμενης «Γραμματείας του Υπουργείου Εξωτερικών» και ενώ, παρά την πανδημία, κλείνουν ραντεβού, και περιμένουν στην ουρά τη σειρά τους, αυτοί …τους αρνούνται το διαβατήριο.

Είναι εξωφρενικά τα εμπόδια της ανώτατης κυβέρνησης και της άσχετης, ανόητης και ρατσιστικής γραφειοκρατίας της.

Επειδή μπορεί να νομίζετε ότι πρόκειται απλώς για γραφειοκρατία, ή ότι είστε αρκετά άτυχοι που έχετε  πέσει πάνω σε κάποιον που νομίζει πως έχει εξουσία γιατί βρίσκεται πίσω από ένα γκισέ ή ένα γραφείο, όχι: είναι και κάτι ακόμα, που θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στη λέξη ρατσισμός.

Οι αιτίες; Λοιπόν, υπάρχει μια θεμελιώδης αιτία και, φυσικά, τα παρακλάδια της: υπάρχει στην κυβέρνηση μια όχι και τόσο καλά συγκαλυμμένη ατμόσφαιρα υστερίας. Λόγω της δέσμευσης της μεξικανικής κυβέρνησης προς την κυβέρνηση των ΗΠΑ να σταματήσει τη ροή μεταναστών από την Κεντρική Αμερική, για τις ομοσπονδιακές, τις πολιτειακές και τις δημοτικές κυβερνήσεις, ό,τι δεν είναι ξανθό, ό,τι δεν έχει ανοιχτόχρωμα μάτια και κατάγεται νοτιότερα της Πουέμπλα, είναι κεντροαμερικανικό. Για τις σχιζοφρενείς  κυβερνητικές αρχές, το πρώτο που κάνει κάθε Κεντροαμερικανός είναι: να βγάλει πιστοποιητικό γέννησης, βιβλιάριο από το INE[1] ή ταυτότητα με φωτογραφία (που αποτελεί επίσημο έγγραφο, γιατί εκδίδεται από τον δήμο), πιστοποιητικό  καταγωγής της επίσημης έδρας, πιστοποιητικό βάπτισης, πιστοποιητικά γέννησης των γονέων ή των μεγαλύτερων αδελφών, αντίγραφα των πιστοποιητικών τους από το INE, πιστοποιητικά του αυτόνομου δήμου και του Συμβουλίου Καλής Διακυβέρνησης,  μάρτυρες με επίσημη ταυτότητα, και ούτω καθεξής. Με όλα αυτά συμπληρωμένα, το αίτημα για διαβατήριο που κάθε Μεξικανός έχει το δικαίωμα να καταθέσει, προκειμένου να μπαίνει και να βγαίνει στη χώρα, απορρίπτεται.

Ναι, όλα αυτά τα χαρτιά παρουσιάζονται. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι, στα μάτια της γραφειοκρατίας του Υπουργείου Εξωτερικών, το χρώμα του δέρματός σου, ο τρόπος που μιλάς, ο τρόπος που ντύνεσαι και η καταγωγή σου είναι αυτό που μετράει. «Νότια του μετρό Taxqueña, όλα είναι Κεντρική Αμερική».

Τόσο μπλα-μπλα σχετικά με τα δικαιώματα και την αναγνώριση της καταγωγής μας και τα λοιπά – ακόμα και υποκριτικές συγγνώμες στην ίδια τη γη που θα καταστρέψουν, κι οι αυτόχθονες, ή ιθαγενικοί, πληθυσμοί ακόμα αντιμετωπίζονται σαν ξένοι στην ίδια τους τη γη. Κι ακόμα χειρότερα στην Πόλη του Μεξικού, που υποτίθεται ότι είναι «προοδευτική». Εκεί, μια κυρία, γραφειοκράτης στη Γραμματεία-Διεύθυνση Διαβατηρίων του Υπουργείου Εξωτερικών, δεν αποδέχτηκε το εκλογικό βιβλιάριο ως ταυτοποιητικό στοιχείο, λέγοντας υποτιμητικά ότι «αυτό δεν χρησιμεύει σε τίποτα, μόνο για να ψηφίζεις», και ζήτησε από τη συντρόφισσα, η οποία ήταν άνω των 40 ετών, κάτοικος της Ζούγκλας Λακαντόνα, το απολυτήριο Γυμνασίου, για να βεβαιωθεί ότι δεν ήταν υπήκοος Γουατεμάλας. Η συντρόφισσα απάντησε: «μα εγώ ζω από τη γη, είμαι αγρότισσα, δεν έχω πάει γυμνάσιο». Η γραφειοκράτης, με ύφος υπεροψίας και ανωτερότητας, της πέταξε: «από επιλογή δεν πάτε σχολείο». «Μα εγώ είμαι από την Τσιάπας», επέμεινε η συντρόφισσα. «Κι εμένα τι με νοιάζει; Επόμενος», απάντησε η γραφειοκράτης.

Άραγε ερεθίζεται ο γραφειοκρατικός μηχανισμός της κυβέρνησης όταν κακομεταχειρίζεται τους αυτόχθονες πληθυσμούς; Είναι τόσο ισχυρό αφροδισιακό η αίσθηση ανωτερότητας; «Γύρισα, αγάπη μου, σήμερα ξαπόστειλα μια βρωμο-ινδιάνα και φτιάχτηκα», θα λένε με ναζιάρικο βλέμμα.

Για να διαπιστώσουμε αν επρόκειτο για ρατσισμό και όχι μόνο για γραφειοκρατία, στείλαμε έναν σύντροφο «λευκό και γενειοφόρο» να εκδώσει το διαβατήριό του. Του το έδωσαν την ίδια μέρα, χωρίς να του ζητήσουν τίποτα παραπάνω από τη ληξιαρχική πράξη γέννησης, την ταυτότητά του με φωτογραφία και το αποδεικτικό πληρωμής του παράβολου, τα νόμιμα δικαιολογητικά δηλαδή.

Και δεν είναι μόνο αυτό: η Γραμματεία Εξωτερικών Σχέσεων – Υπουργείο Εξωτερικών κράτησε τα χρήματα που πλήρωσαν όλοι οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες, στους οποίους αρνείται το διαβατήριο με προφάσεις ζητώντας τους δικαιολογητικά που δεν υπάρχουν καν στη σελίδα τους στο διαδίκτυο. Η λιτότητα πρέπει να είναι πραγματικά πολύ σκληρή αν αναγκάζονται να υπεξαιρέσουν τα χρήματα των ιθαγενών πληθυσμών.

Έναν σύντροφο (μεγαλύτερο των 60 ετών) τον ανέκριναν: «Μήπως θα πας στις Ηνωμένες Πολιτείες να δουλέψεις;» Ο σύντροφος αποκρίθηκε: «Όχι, εκεί θα πάμε πιο μετά, στην επόμενη γύρα. Τώρα θα πάμε Ευρώπη». Ο αξιωματούχος, του Ομοσπονδιακού Εκλογικού Δικαστηρίου, ένιψε τας χείρας του και τον έστειλε στο επόμενο γκισέ. Εκεί του είπαν: «Αυτό είναι πολύ μακριά και κοστίζει πολύ, αποκλείεται να έχεις τα απαραίτητα χρήματα επειδή είσαι αυτόχθονας. Πρέπει να μας φέρεις την κατάσταση του τραπεζικού σου λογαριασμού ή της πιστωτικής σου κάρτας. Επόμενος». Σε μια συντρόφισσα είπαν: «Για να δω, τραγούδα τον εθνικό ύμνο». Και η συντρόφισσα ξεκίνησε με το «Ήδη φαίνεται ο ορίζοντας» (ΣτΜ: με τον πρώτο στίχο του ζαπατιστικού ύμνου). Απορριπτέα. Κατόπιν μου είπε στεναχωρημένη: «Νομίζω ότι με απέρριψαν επειδή το τραγούδησα με ρυθμό κούμπια και όχι σαν ραντσέρο. Αλλά η κούμπια είναι πιο χαρούμενη. Τα τραγούδια ραντσέρο μιλάνε μόνο για γυναίκες που σκοτώνονται. Αν σε λένε ‘Μαρτίνα’ ή ‘Ροσίτα’, είσαι χαμένη από χέρι».

Τα ίδια και στην Πόλη του Μεξικού: δύο συντρόφισσες, με μητρική γλώσσα τα τσελτάλ, από την Ζούγκλα Λακαντόνα. Περπατάνε από το χωριό τους μέχρι εκεί που περνάει ένα αγροτικό, μπαίνουν στην καρότσα και πάνε μέχρι τη νομαρχιακή πρωτεύουσα. Από εκεί παίρνουν δημόσιο μέσο μεταφοράς μέχρι το Σαν Κριστόμπαλ δε λας Κάσας. Από εκεί άλλο μέχρι την Τούξλα Γκουτιέρες. Από εκεί άλλο μέχρι την Πόλη του Μεξικού. Πληρώνουν το παράβολο για διαβατήριο δεκαετούς διάρκειας, επειδή «παίρνει καιρό να γυρίσεις τον κόσμο». Πάνε σε ένα γραφείο του Υπουργείου Εξωτερικών. Περιμένουν στην ουρά με μάσκα, προσωπίδα και τηρώντας τις αποστάσεις. Μπαίνουν και δίνουν τα χαρτιά τους. Τις φωτογραφίζουν. Τους λένε να περιμένουν έξω μέχρι να τους δώσουν τα διαβατήριά τους. Τις φωνάζουν και τους λένε: «Ένα γράμμα από το επώνυμό σου είναι γραμμένο λάθος» και «ο αδερφός σου έχει άλλο μητρώνυμο». Αυτή με τον αδερφό απαντά: «Έτσι κάνουν οι αναθεματισμένοι οι άντρες, ο μπαμπάς μου έπειτα πήγε με άλλη». Κι αυτή με το επώνυμο: «Αυτός που συνέταξε τα χαρτιά μου δεν γνώριζε τη διαφορά μεταξύ ‘z’ και ‘s’ στον γραπτό λόγο». Σε αμφότερες οι αξιωματούχοι/ες απάντησαν γελώντας κοροϊδευτικά και λέγοντας: «Πρέπει να ξανάρθεις και να προσκομίσεις κι άλλα δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι είσαι Μεξικάνα». Κι οι συντρόφισσες απαντούν: «Μα, μένω στην Τσιάπας». Και οι γραφειοκράτες: «Δεν σου δίνω το διαβατήριο μέχρι να μου φέρεις αυτά». Οι συντρόφισσες επέστρεψαν, πραγματοποιώντας το αντίστροφο ταξίδι, φτάνουν στο χωριό τους, επικαιροποιούν τα στοιχεία και μαζεύουν κι άλλα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν ότι είναι Μεξικάνες. Ταξιδεύουν πάλι στην Πόλη του Μεξικού. Πάλι ραντεβού, αναμονή στην ουρά με μάσκα, προσωπείο και τηρώντας τις αποστάσεις. Γκισέ. Υψηλόβαθμη αξιωματούχος του Υπουργείου Εξωτερικών: «Τώρα πρέπει να περιμένετε μέχρι να επιβεβαιώσουμε ότι είστε Μεξικάνες». Οι συντρόφισσες: «Μα, έφερα ό,τι μου ζητήσατε». Η υπάλληλος του ΥπΕξ: «Ναι, αλλά πρέπει να διαπιστώσουμε αν τα χαρτιά είναι αυθεντικά, άρα πρέπει να επικοινωνήσουμε με το Ληξιαρχείο της πολιτείας και της νομαρχίας σας». Οι συντρόφισσες: «Πόσο θα αργήσει;». Η υπάλληλος του ΥπΕξ: «Δέκα μέρες ή έναν μήνα. Θα σε ειδοποιήσουμε». Οι συντρόφισσες περιμένουν 10 μέρες και τίποτα. Επιστρέφουν στο χωριό τους. Περνά ένας μήνας. Τίποτα. Άλλες 30 μέρες. Τίποτα. Ξαναπάνε στην Πόλη του Μεξικού. Ίδια διαδρομή. Η υπάλληλος του ΥπΕξ: «Δεν έχουν απαντήσει ακόμα. Συνεχίστε να περιμένετε».

Κι ακόμα περιμένουν οι δύο συντρόφισσες. Ξεκίνησαν τη διαδικασία τον Μάρτιο κι έχουμε μήνα… Ιούνιο.

-*-

Αν έχετε χρόνο, κάντε το εξής: φανταστείτε ότι γεννηθήκατε με σκουρόχρωμο δέρμα, ότι έχετε ιθαγενική καταγωγή και ότι είστε από κάποια πολιτεία του νοτιοανατολικού Μεξικού. Τώρα κοιτάξτε τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την έκδοση διαβατηρίου: ληξιαρχική πράξη γέννησης, ταυτότητα με φωτογραφία ή πιστοποίηση πτυχίου ή άδεια εξάσκησης επαγγέλματος ή απολυτήριο από τον στρατό ή πιστοποιητικό από το Εθνικό Ινστιτούτο Υπερήλικων ή πιστοποιητικό δικαιώματος ιατρικής περίθαλψης από κάποιον δημόσιο φορέα υγείας και, τέλος, αποδεικτικό πληρωμής παράβολου.

Και ακόμα κι αν έχετε όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά, αν το δέρμα σας είναι σκούρο, αν μιλάτε διαφορετικά, και ντύνεστε «σαν τη Μαρία την Ινδιάνα» (παράθεση των λεγόμενων μιας υπαλλήλου του ΥπΕξ), θα έχετε να αντιμετωπίσετε κάτι του στιλ: «Όχι, πρέπει να μας φέρεις τους βαθμούς του νηπιαγωγείου, του δημοτικού, του γυμνασίου, του λυκείου –πτυχίο Φιλοσοφικής Σχολής όχι, εκεί είναι πολύ φασαριόζηδες–, πτυχίο, δίπλωμα προσωπικής ανάπτυξης από την NXIVM, και μια επιστολή καλής διαγωγής από το πειθαρχικό συμβούλιο».

Για το Εθνικό Εκλογικό Ινστιτούτο δεν έχουμε να πούμε πολλά. Απασχολημένος ο μεγάλος αρχηγός Τατάνκα (δηλαδή ο Χάιρο Καλίξτο ω, ναι, διαβάζω κι εγώ τον κίτρινο Τύπο) να παριστάνει τον καθώς πρέπει, κι αυτός κι ο Μουραγιάμα με τα παλληκάρια τους, δεν πήραν καν χαμπάρι ότι τα «γραφεία» τους στην Τσιάπας έκλεισαν πριν την 1η Φεβρουαρίου, παρότι είχε αναγγελθεί ότι από την 1η ως την 10η Φεβρουαρίου θα ήταν δυνατή η πρόσβαση χωρίς ραντεβού. Έτσι χάσαμε την ευκαιρία να στείλουμε περισσότερα μέλη στην αντιπροσωπεία με «Το Βουνό». Κι έτσι το Εθνικό Εκλογικό Ινστιτούτο επιβεβαίωσε μια φορά ακόμα τη ρατσιστική στάση που είχε δείξει και με τη Μαριτσούι.

Και νομίζω ότι, απασχολημένοι να δίνουν συνεντεύξεις στα νεοσυντηρητικά και νεοφιλελεύθερα στα μέσα ενημέρωσης,  για να υπερασπιστούν την «ανεξαρτησία τους» (χαχα), δεν έχουν αντιληφθεί ότι το εκλογικό βιβλιάριο είναι κι αυτό ένα επίσημο έγγραφο ταυτοποίησης και ότι, εάν κλείνουν ή αρνούνται να το δώσουν, αρνούνται αυτό το δικαίωμα σε κάθε πολίτη,  ό,τι κι αν σημαίνει η έννοια «πολίτης».

Το παράδοξο μέσα σε όλα αυτά είναι ότι, αυτ@ οι ιθαγενείς που δεν τους δίνουν το διαβατήριό τους, αγωνίζονται και για τις ζωές των γραφειοκρατών που νομίζουν ότι υπηρετούν «το Μεξικανικό Έθνος», απορρίπτοντας ό,τι τους καπνίσει, από τον μικρό τους θρόνο πίσω από ένα γκισέ, μόνο για να έχουν την απόλαυση να πουν «όχι» σε όσες και όσους θεωρούν κατώτερους επειδή έχουν άλλο χρώμα δέρματος, άλλη γλώσσα, άλλη κουλτούρα, αλλά ήθη, και που οι πρόγονοι τους βρίσκονταν σε αυτά τα εδάφη πολύ πριν οι μιγάδες ανεξαρτητοποιηθούν από τους Ίβηρες και αφιερωθούν στην καταπίεση των αυτοχθόνων λαών.

-*-

Η στήριξη λοιπόν την οποία ζητάμε από εσάς είναι να συζητήσετε μεταξύ σας για να δείτε αν μπορεί να γίνει κάτι. Για παράδειγμα: να ντροπιάσετε τους γραφειοκράτες του ΥπΕξ. Να πείτε στον κύριο Μαρσέλο Έμπραντ ότι κατανοούμε πως, λόγω λιτότητας, δεν έχει χρήματα για την καμπάνια του το 2024, αλλά ότι να κλέβει από τους ιθαγενείς το κόστος έκδοσης ενός διαβατηρίου και να κρατάει τα χρήματα χωρίς μετά να τους παραδίδει το έγγραφό τους, είναι, πώς να το πω χωρίς να γίνω χυδαίος; … είναι αισχρό. Ή μήπως τα θέλει για να αγοράσει αυτές τις καμπαρντίνες του που μοιάζουν με του Νίο από το Μάτριξ; Ή, με τα χρήματα που παρακρατούν για τα διαβατήρια που αρνούνται να εκδώσουν, να συμμετάσχουν σε ένα σεμινάριο σχετικά με το φύλο, την ανοχή και την συμπερίληψη. Ή απλά δωρίστε τους μερικά βιβλία ιστορίας για να καταλάβουν ποια είναι η θέση των ιθαγενών λαών σε αυτή τη γεωγραφία.

Είμαστε Μεξικάνοι, εδώ μας έλαχε να γεννηθούμε, να ζήσουμε, να αγωνιστούμε, και να πεθάνουμε. Αυτό δεν αλλάζει. Αν είχαμε γεννηθεί στην Αμερικανική Ένωση, ή στο Μπελίζ, ή στη Γουατεμάλα, τις Ονδούρες, ή στο Ελ Σαλβαδόρ, την Κόστα Ρίκα, ή στη Νικαράγουα, θα ήμασταν εξίσου περήφανοι για αυτές τις γεωγραφίες…και θα καταγγέλλαμε τις αντίστοιχες κυβερνήσεις τους για τη γραφειοκρατία, τον ρατσισμό και την άγνοιά τους, πράγμα που κάνουμε με την τωρινή κυβέρνηση του Μεξικού και τη «Γραμματεία Εξωτερικών Σχέσεων -Υπουργείο Εξωτερικών» της.

Όπως και να ‘χει, δεν μου έρχονται  άλλες επιλογές, αλλά ίσως εσείς να έχετε κάποια ιδέα. Δείτε το και μας λέτε.

Μέχρι τότε, σας στέλνουμε (ολ@, όλες, και όλοι) μια μεγάλη αγκαλιά, η οποία, παρότι είναι εξ αποστάσεως, δεν παύει να είναι ειλικρινής και αδερφική.

Από κάποιο σημείο του Πλανήτη Γη.

[1] Instituto Nacional Electoral (INE): Εθνικό Εκλογικό Ινστιτούτο

Σουμπ Γκαλεάνο

Υ.Γ. Σε μερικές ώρες θα σας στείλω ένα κείμενο για το αθλητικό τμήμα της ιστοσελίδας σας… Τι;! Δεν έχετε τμήμα για τα αθλητικά; Τι να πω. Εντάξει λοιπόν, «quid pro quo», δούναι και λαβείν, με αυτό το κείμενο θα μπορείτε να εγκαινιάσετε το προαναφερθέν «τμήμα αθλητικών», και, ως αντάλλαγμα, μπορείτε να μας δώσετε ένα χεράκι με το προαναφερθέν θέμα. Ναι, ξέρω, τώρα θα μας χρωστάτε. Θα μπορούσατε όμως, για να πατσίσετε, δεν ξέρω, να στείλετε μερικά ευρώ για να πιούμε κανένα αναψυκτικό εκεί στας Ευρώπας… ή, ακόμα καλύτερα, να μας συνοδεύσετε και, όπως υποδηλώνει το όνομά σας, να μοιραστείτε, εκτός από έναν φιλόξενο χώρο σε κάποιο κέντρο κράτησης μεταναστών, λέξεις, ακροάσεις, βλέμματα και… ξέρετε κολύμπι;